Landbouwoverleg definitief geklapt, ongeloofwaardig om akkoord te sluiten zonder LTO

Het landbouwoverleg is er niet meer. LTO, de ondernemersorganisatie voor Nederlandse boeren en tuinders, stapte uit het overleg. Ook de organisatie Nederlands Agrarische Jongeren Kontakt (NAJK) stapte uit het overleg. En nu hebben de andere partijen besloten dat het niet geloofwaardig meer is om alsnog door te gaan zonder de organisaties die de belangen van de boeren behartigen. NAJK-voorzitter Roy Meijer uit Witteveen betreurt de gang van zaken. “Wij vinden het ontzettend jammer dat LTO eruit is gestapt, maar het is aan elke partij voor zich om hier een keuze in te maken. Nu ook LTO is opgestapt, betekent dit voor ons dat het proces van het landbouwakkoord onhoudbaar is geworden”, zegt Meijer.

“We zijn op advies van Johan Remkes gestart met een overleg, omdat er een ernstige vertrouwensbreuk was tussen landbouw en politiek. Maar na acht maanden moeten we constateren dat er onvoldoende duidelijkheid en perspectief wordt geschetst voor de landbouwsector. Dus met pijn in het hart, moeten we constateren dat het niet gaat lukken”, vertelde LTO Noord-voorzitter Dirk Bruins vanochtend.

Landbouwminister Piet Adema gaat vrijdag met het kabinet kijken naar een eigen maatregelenpakket voor de boerensector nu het niet is gelukt om een landbouwakkoord te sluiten. Volgens de bewindsman betekent dat slecht nieuws voor de hele agrarische branche omdat het kabinet niet per definitie alle uitonderhandelde maatregelen overneemt. “We gaan meer kijken naar onze standpunten waarvandaan we vertrokken waren”, zei Adema over de opstelling van het kabinet. De coalitie vindt het voldoende als Adema en stikstofminister Christianne van der Wal aanschuiven. De oppositie ziet graag ook premier Mark Rutte, minister Sigrid Kaag (Financiën) en CDA-vicepremier Wopke Hoekstra verschijnen, samen met een trits ministers die ook onderhandeld hebben de afgelopen weken.

Alle ogen zijn gericht op coalitiepartij CDA. Die partij wilde voor de zomer het regeerakkoord openbreken en het stikstofbeleid aanpassen. Eén van de voorwaarden was wel dat er een landbouwakkoord gesloten zou zijn. Maar nu dat niet lukt, is onduidelijk welke koers het CDA kiest. CDA-Kamerlid Derk Boswijk wil dat het concept-landbouwakkoord openbaar gemaakt gaat worden: “Het is heel interessant om te kijken waar ze dan wel overeenstemming over hadden.”

Er stond te weinig tegenover de “harde verplichtingen” voor boeren:

LTO zegt in hun verklaring: “We hadden het graag zien lukken. We moeten echter nuchter en zakelijk constateren dat er onvoldoende stappen zijn gezet om boeren en tuinders handelingsperspectief en inkomenszekerheid te bieden. Om die reden heeft LTO besloten te stoppen met het landbouw­akkoord. Natuurlijk hopen we dat de goede elementen die zijn bereikt niet in de prullenbak belanden.

Een harde randvoorwaarde voor LTO was een noodzakelijke systeemwijziging in de samenwerking tussen boeren en overheid. Van beleid met middelenvoorschriften vol ge- en verboden naar landbouwbeleid gericht op doelsturing voor boeren en tuinders. LTO is voorstander van beleid dat kijkt naar bedrijfsspecifieke emissies. Die kunnen worden gemeten en daarop kunnen boeren sturen. Aan tafel was een oplossing in zicht om dit uit te werken via een ‘afrekenbare stoffenbalans’: laat boeren en tuinders weten welke doelen ze moeten bereiken en geef hen ruimte om daar vanuit vakmanschap en ondernemerschap zelf invulling aan te geven. Maar tegelijkertijd werd vanuit het kabinet ingezet op tal van nieuwe, sturende middelvoorschriften zoals een GVE- of graslandnorm, voer-, teelt-, gewas- en managementeisen.

Om doelen te halen, moeten boeren en tuinders maatregelen nemen die tot hogere kostprijzen leiden voor ons voedsel. Maar in het winkelschap concurreren deze producten met buitenlandse producten die niet aan deze eisen hoeven te voldoen – en die dus goedkoper zijn. De noodzaak om te komen tot een ‘level playing field’ wordt benadrukt: dezelfde kwaliteitseisen voor binnen- én buitenlands voedsel. Feitelijk gezien is er echter helemaal géén level playing field. In dit akkoord kwam de toezegging niet verder dan een intentie om daarover op Europees niveau het gesprek aan te gaan. Daarmee ontbreekt een robuust verdienmodel voor Nederlandse boeren en tuinders – terwijl dat de kern van een akkoord zou moeten zijn. Boeren kunnen hun economische toekomst niet afhankelijk maken van wensdenken zonder zicht op succes.

LTO heeft meermaals aangegeven dat er een koerswijziging op het stikstof­beleid moet komen om tot een breed gedragen landbouwakkoord te komen. Een akkoord kan niet op draagvlak rekenen onder boeren en tuinders zolang daarover geen duidelijkheid ontstaat. Richten we ons op 2030 of op 2035? Komt er een alternatief voor de KDW in de wet en de vergunningverlening? Wanneer worden de PAS-melders en interimmers gelegaliseerd? Daarover konden we op dit moment geen afspraak met het kabinet maken.”

De volledige verklaring van de LTO is hier te lezen: Klikken

About Author

Thuner

See author's posts